bluemind

Αύριο πρόκειται να φιλοξενήσουμε μία ασυνήθιστη για τα δεδομένα της εταιρίας εκδήλωση με θέμα την προώθηση/marketing Software εφαρμογών (εγγραφές εδώ). Θα παρουσιάσουν μία σειρά από ειδήμονες στο χώρο, αρχής γενομένης από τον David Szabo (Microsoft) που ευθύνεται για το business development των συνεργατών στο Cloud, τον Πάνο Κοντόπουλο (Wedia) με εκτεταμένη πείρα στο χώρο του marketing και των social media, τον Γιάννη Πιπεράκη από την πασίγνωστη Bold Ogilvy και τον Δημήτρη Μανιάτη (All Things Web) για το κομμάτι του SEO.

Προφανώς απευθύνεται κυρίως στους ανθρώπους που κάνουν το marketing στα software houses, αν και δεν αποκλείονται και άλλοι ρόλοι, μια και η προώθηση/εμφάνιση/αλληλεπίδραση μίας εταιρίας είναι θέμα όλων.

Αυτό, όμως, που ήθελα να γράψω εδώ είναι η αιτία/αφορμή που μου δόθηκε και αποφάσισα να οργανώσω τη συγκεκριμένη εκδήλωση.

Προ μηνών (στις 31/1/2012 για την ακρίβεια) οργάνωσα μία άλλη εκδήλωση που είχε να κάνει με το επιχειρηματικό κομμάτι του Cloud – πως, με άλλα λόγια, ένα Software House μπορεί να το εκμεταλλευτεί επικερδώς. Ένα από τα βασικά σημεία της παρουσίασης τότε, ήταν το γεγονός ότι το Cloud δίνει τη δυνατότητα σε μία εταιρία παραγωγής λογισμικού να πάει για το Long Tail. Φανταστείτε, ας πούμε, μία εταιρία που αναπτύσσει μία web εφαρμογή την οποία διαθέτει μέσα από το Cloud της Microsoft (δηλαδή τα datacenter της ανά τον κόσμο). Στο site της εταιρίας, μάλιστα, υπάρχει σελίδα όπου μπορεί οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος να διαλέξει τα modules της εφαρμογής που τον ενδιαφέρουν, να πατήσει “next”, να διαλέξει τον τρόπο πληρωμής (π.χ. μέσω VISA), να πατήσει “next”, να πάρει username & password και να ξεκινήσει να δουλεύει. Μέσα σε 5’! Οποιοσδήποτε – εντελώς άγνωστος στην εταιρία, απ’ οπουδήποτε. Καταλαβαίνετε ότι με αυτόν τον τρόπο (πλήρης αυτοματισμός & ατελείωτα resources) μπορεί μία μικρή εταιρία να υποστηρίξει ένα τεράστιο αριθμό πελατών – κάτι αδύνατο με τον σημερινό τρόπο πώλησης και διάθεσης (προώθηση σε offline εκδηλώσεις, γνωριμία 1:1, εγκατάσταση στο χώρο του πελάτη, υποστήριξη από κοντά), που επιβάλει μία εμβέλεια σχεδόν αποκλειστικά εντός της χώρας.

Από το παραπάνω καταλαβαίνει κανείς ότι 2 πράγματα:

• Με το Cloud οι πελάτες ενός Software House δεν είναι πια μόνοι όσοι μπορούν να γνωρίσουν από κοντά, αλλά οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο (ένας Καναδός, ένας Ιάπωνας κλπ).
• Προκειμένου να γίνει πετυχημένη μία εφαρμογή σήμερα, το marketing είναι πιο κρίσιμο από ποτέ: αν η προώθηση είναι έξυπνη και διαδοθεί θα έρθουν και οι πωλήσεις/επιτυχία.

Περισσότερα επί σκηνής..

Είναι μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που δέχομαι από συνεργάτες που ενδιαφέρονται για τη μεταπώληση του Microsoft Office365 προσθέτοντας κάποια επιπλέον πράγματα που τους έχουν ζητηθεί.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να κάνει κανείς customize τις εφαρμογές του on-premise Office (συμπεριλαμβανομένου και του SharePoint). Οι πιο συνηθισμένες είναι:

• Αλλαγές μέσα από τους designers που παρέχονται out-of-the-box με την εφαρμογή
• APIs της εφαρμογής που καλούμε από δικό μας client (συχνά λέγεται και client object model)
• Scripts στο font-end website της εφαρμογής
• Custom κώδικας στο back-end της εφαρμογής

Γενικά, τα πρώτα δύο επιτρέπονται και τα δύο τελευταία όχι. Εξαίρεση στα δύο τελευταία, αποτελούν για το SharePoint οι δυνατότητες να έχει κανείς sandboxed solutions και single web part solutions. Τα sandboxed solutions “τρέχουν” στο επίπεδο του site collection και χρησιμοποιούν ένα υποσύνολο του Microsoft.SharePoint namespace.

Επίσης, σενάρια όπως το customization του OWA (Online Web Access του Exchange) δεν επιτρέπονται. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί κάποιος να βάλει για παράδειγμα custom κουμπιά με δικό του κώδικα στο ribbon του OWA. Από το documentation:

“Users and administrators cannot customize the Outlook Web App interface by adding links, buttons, or custom forms because this type of extensibility would require adding and editing files on Client Access Servers in the Exchange Online infrastructure."

Από την άλλη, υπάρχει διαθέσιμο ένα πλούσιο client object model που δίνει τη δυνατότητα να κληθούν οι περισσότερες (αν όχι όλες) οι backend λειτουργίες. Αν δουλεύει κάποιος με .NET, μάλιστα, το μόνο που χρειάζεται είναι να κατεβάσει το EWS Managed SDK 1.1 και αφού κάνει τα σχετικά referrences στα Dlls του μπορεί να αρχίσει να καλεί τα APIs του Exchange Online. Μερικά λεπτά δουλειά δηλαδή. Documentation υπάρχει άφθονο στο MSDN: http://msdn.microsoft.com/en-us/library/gg591267(v=EXCHG.140).aspx

Για το SharePoint Online τα είπαμε πιο πάνω. Περισσότερα για το τι επιτρέπεται και τι όχι μπορείτε να βρείτε εδώ: http://msdn.microsoft.com/en-us/library/hh147180.aspx (downloadable από εδώ: http://www.microsoft.com/download/en/details.aspx?id=17069).

Άλλο χρήσιμο link για το development στον Exchange Online είναι και το development center: http://msdn.microsoft.com/en-us/exchange/gg490662

Στις 17/10 η Softone οργάνωσε μία εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να ανακοινώσει επισήμως ότι το βασικό προϊόν της (ERP ονόματι Soft1) είναι διαθέσιμο και μέσω της cloud πλατφόρμας της Microsoft, Windows Azure. Ξέρω, ξέρω: νωρίς το θυμήθηκα , αλλά μια και μιλούσα στην εκδήλωση, είχα την ευκαιρία να δω ιδίοις όμμασι αντιδράσεις από την αγορά σχετικά με το cloud και νομίζω έχουν ενδιαφέρον.

Κατ’ αρχάς για την ιστορία να πω ότι η ομιλία μου ήταν περίπου 15’ και αφορούσε τα datacenter της Microsoft για το Azure. Ακριβώς πριν την ομιλία προηγήθηκε ένα βιντεάκι, που είναι διαθέσιμο και στο youtube εδώ, και δείχνει πολλά για τα οποία μίλησα.

Αναφορικά με την εκδήλωση, θα πρέπει να πω ότι ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, μια και ο κόσμος που την παρακολούθησε γέμισε την αίθουσα του ξενοδοχείου που είχαν κλείσει οι άνθρωποι της Softone. Επειδή, μάλιστα, ήμουν παρόν στην αντίστοιχη περσινή εκδήλωση, εκτιμώ ότι ήταν διπλάσιος. Το δε ενδιαφέρον για την νέα αυτή έκδοση της εφαρμογής της Softone ήταν διάχυτο και είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι έμειναν μέχρι το τέλος της εκδήλωσης προκειμένου να ακούσουν τα πάντα και να υποβάλλουν σειρά ερωτήσεων για διάφορα θέματα σχετικά με τη λειτουργία του προϊόντος στο περιβάλλον του Windows Azure.

Ιδιαίτερα θετική εντύπωση στο κοινό προκάλεσε κατά τη γνώμη μου η παρουσίαση δύο συγκεκριμένων περιπτώσεων πελατών που χρησιμοποιούν ήδη το λογισμικό της Softone στο Windows Azure και έκαναν τα πλεονεκτήματα ξεκάθαρα, καθώς επίσης και το live demo της εφαρμογής που έκανε με περισσή μαεστρία ο διευθυντής R&D της Softone, Γιάννης Μικρογιαννάκης.

Πάντως, αν και εντυπωσιακό, δεν θεωρώ ότι είναι άξιο απορίας ο αυξημένος αριθμός των παρευρισκομένων και το έντονο ενδιαφέρον τους. Σε μία περίοδο που κάθε επιχείρηση κοιτάζει πως να μειώσει τα κόστη, να γίνει πιο εξωστρεφής επεκτείνοντας τις πωλήσεις στο εξωτερικό (μια και στην Ελλάδα η αγορά πάει από το κακό στο χειρότερο) και να επικεντρωθεί περισσότερο στο καθαυτό αντικείμενό της αφήνοντας κατά μέρος άλλες ασχολίες όπως το IT, το Cloud φαίνεται να είναι ακριβώς ότι χρειάζονται, αφού υπόσχεται όλα τα προαναφερθέντα και ακόμα περισσότερα. Και φυσικά καθένας σκέφτεται ότι αν αυτό δίνει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και το εκμεταλλευτεί πρώτος ο ανταγωνιστής του, τότε σύντομα θα βρεθεί σε δύσκολη θέση έχοντας μεγαλύτερα λειτουργικά κόστη και όντας πιο δυσκίνητος.

Οπότε είναι απορίας άξιο τι κάνουν τα άλλα Software Houses στην Ελλάδα, όταν το Cloud προκαλεί τόσο ενδιαφέρον στις επιχειρήσεις. Προσωπικά θεωρώ ότι υποτίμησαν την ταχύτητα με την οποία θα διαδιδόταν ως πρακτική στη δημιουργία του Software στην Ελλάδα. Θεώρησαν δηλαδή ότι θα αργούσε να υιοθετηθεί όπως συνήθως γίνεται με κάθε τι νέο στην Ελλάδα. Όμως λόγω της κρίσης, που πιέζει για μεγαλύτερη αποδοτικότητα, της παγκοσμιοποίησης (οι επιχειρήσεις πια βλέπουν και παίρνουν παραδείγματα από το εξωτερικό πιο γρήγορα λόγω internet και άλλων πηγών πληροφόρησης), αλλά και της έντονης διαφήμισης του Cloud από την Microsoft και άλλους μεγάλους providers, το ενδιαφέρον (και εννίοτε η απαίτηση) για το Cloud είναι ήδη εδώ και ιδιαίτερα έντονο. Εναπόκειται πια στα έξυπνα Software Houses, όπως η Softone, να το εκμεταλλευτούν και να δώσουν λύσεις χρησιμοποιώντας το παίρνοντας έτσι μερίδιο αγοράς.

Εργάζομαι εδώ και 5 χρόνια στη Microsoft ως ISV Developer Evangelist, και στην ουσία το αντικείμενο της δουλειάς μου είναι να έρχομαι σε επαφή με τα Ελληνικά Software Houses (ISVs στα Microsoφτιανά) και να τους παρουσιάζω τη development πλατφόρμα της εταιρίας σε πρώτο χρόνο, και σε δεύτερο να βοηθώ όσους ενδιαφέρονται να αναπτύξουν λύσεις πάνω σε αυτή. Αυτό σημαίνει ότι έρχομαι σε συχνή επαφή με τους τεχνικούς διευθυντές και γενικά τους “decision makers” επί των τεχνικών θεμάτων παρουσιάζοντας τα καινούργια πράγματα που συχνά-πυκνά βγάζει η εταιρία προκειμένου να βοηθήσει τους συνεργάτες της (και όχι μόνο) να καινοτομήσουν, να κρατήσουν τα προϊόντα τους στην πρώτη γραμμή και κατά συνέπεια να κρατήσουν την αξία της πλατφόρμας των Windows υψηλά. Για παράδειγμα, τον τελευταίο καιρό παρουσιάζω το Windows Azure κατά κύριο λόγο και δευτερεύοντος το Windows Phone, SQL Server 2012 ακόμα και το Microsoft Surface. Οσονούπω θα κληθώ να μιλήσω για τα Windows 8 κ.ο.κ.

Το αντικείμενό μου, λοιπόν, είναι δύσκολο, μια και η υιοθέτηση κάποιων από τα παραπάνω προϊόντα, και γενικά η καινοτομία μέσω αλλαγών στις τεχνολογίες που χρησιμοποιεί ένα εδραιωμένο προϊόν, απαιτεί πολύ προσπάθεια και καλές διαδικασίες από ένα Software House. Αναλογιστείτε για παράδειγμα τι σημαίνει να αποφασίσει μία εταιρία να υιοθετήσει τη νέα έκδοση του SQL Server: θα πρέπει να ελέγξει όλη την εφαρμογή ξανά (ειδικά αν δεν έχει Data Access Layer ή ένα ORM), να αλλάξει installation & documentation, να εκπαιδεύσει το τμήμα υποστήριξης, να εξετάσει θέματα αδειοδότησης και τιμής, να εκπαιδεύσει τους πωλητές στα πλεονεκτήματα του νέου SQL Server και πάει λέγοντας. Φανταστείτε τι απαιτείται όταν θέλει να κάνει κάτι πιο ριζικό, όπως το να διαθέσει το προϊόν της μέσω του Cloud..

Καινοτομία; Άαααστο καλύτερα..

Υπάρχει, λοιπόν, κάτι που έχω παρατηρήσει αυτά τα χρόνια που εργάζομαι με τα Software Houses και αφορά τη σχέση που έχουν αναπτύξει με την καινοτομία. Εν συντομία: τη θεωρούν πολυτέλεια. Δεν πιστεύουν σε αυτή. Δεν πιστεύουν ότι αναπτύσσοντας νέες εκδόσεις των προϊόντων τους με καινούργιες τεχνολογίες μπορούν να αυξήσουν τις πωλήσεις των ή να αμυνθούν απέναντι στους ανταγωνιστές τους. Την καινοτομία τη θυμούνται συνήθως όταν βλέπουν κάποιον άμεσα ανταγωνιστή τους να υιοθετεί κάτι καινούργιο, αλλά και πάλι, πείθονται να κάνουν κάτι μόνο όταν τον δουν να τους “παίρνει” συνεχώς δουλειές (και πάλι αν δεν ρίξουν το φταίξιμο σε ανικανότητα του τμήματος πωλήσεων). Τις περισσότερες δε φορές που αποφασίζουν να καινοτομήσουν το κάνουν περισσότερο για marketing λόγους, παρά για την ουσία του πράγματος. Το ότι ισχύει αυτό το γεγονός είναι πασιφανές από πληθώρα αποδείξεων – παραθέτω μερικές από αυτές παρακάτω.

R&D (research & development) τμήματα, που συνήθως αναλαμβάνουν να "ανιχνεύσουν” νέες τεχνολογίες που μπορούν να δώσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μία εφαρμογή και να αναπτύξουν την “επόμενη γενιά” προϊόντων υπάρχουν σε ελάχιστα Software Houses στην Ελλάδα. Συνήθως είναι ο τεχνικός διευθυντής που αναλαμβάνει να “μυριστεί” αν υπάρχει κάτι καινούργιο που αξίζει να ενσωματωθεί στην υπάρχουσα εφαρμογή και σχεδόν πάντα το βασικό κριτήριο είναι “με όσο το δυνατόν λιγότερο κόπο/αλλαγές”. Ίσα να προσθέσουμε κάτι για να κάνουμε λίγο περισσότερο marketing της υπάρχουσας εφαρμογής. Ουσία ελάχιστη και συνήθως αποτέλεσμα μηδαμινό. Τελικά όλοι οι προγραμματιστές σε ένα Ελληνικό Software House περιορίζονται στο να συντηρούν τις υπάρχουσες εδραιωμένες εφαρμογές αλλάζοντάς τες μόνο όταν πρέπει (π.χ. αλλαγές στη νομοθεσία προκαλούν αλλαγές στις εφαρμογές ERP), ή bug fixing, ή, πάλι, στο να υποστηρίζουν τους τελικούς χρήστες στα εκάστοτε προβλήματα που συναντούν.

Άλλη μία ξεκάθαρη ένδειξη είναι οι τεχνολογίες στις οποίες βρίσκονται σήμερα οι πιο γνωστές εφαρμογές: Delphi, Powerbuilder, .NET 1.1 κλπ. Βρίσκει κανείς εφαρμογές ακόμα και σε Cobol! Ενδεικτικό του πόσο παλιές θεωρούνται παγκοσμίως αυτές οι τεχνολογίες, είναι ότι όταν η Microsoft στα κεντρικά διεξάγει παγκόσμιες έρευνες για να διαπιστώσει ποιές πλατφόρμες ανάπτυξης έχουν υιοθετηθεί και σε ποιό βαθμό, οι προαναφερθείσες δεν εμφανίζονται καν!

Άλλη ένδειξη είναι τα startups στην Ελλάδα που είναι πολύ λίγα σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Οι δε ιδέες τους περιορίζονται σε τετριμμένα αντικείμενα που έχουν υλοποιηθεί ξανά και ξανά από άλλους. Φυσικά εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και το πόσο δύσκολη είναι η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα εν γένει, αλλά η έλλειψη νέων ιδεών και διάθεσης ανάληψης ρίσκου υπάρχει ξεκάθαρα.

Τέλος, ο αριθμός των software πατεντών που ζητάμε κάθε χρόνο στην Ελλάδα είναι ελάχιστος σε σχέση με το μέσο όρο στην Ε.Ε. και σχεδόν μηδενικός σε σχέση με ΗΠΑ.

Το γιατί

Δεν είναι εύκολο να απαντηθεί, αλλά παρακάτω δίνω μερικές σκέψεις από την πλευρά μου:

Η αγορά της Ελλάδας είναι μικρή για τα παγκόσμια πρότυπα με αποτέλεσμα λίγες Software εταιρίες του εξωτερικού να ενδιαφέρονται να επενδύσουν για να προωθήσουν τα προϊόντα τους εδώ. Συνήθως τοπικά Software Houses αναλαμβάνουν τον ρόλο των αντιπροσώπων αλλά με μικρά αποτελέσματα, μια και δίνουν προτεραιότητα στην πώληση των δικών τους λογισμικών που φέρνουν μεγαλύτερο margin παρά στο ξένο. Οι τοπικοί integrators επίσης προτιμούν το τοπικό software και πάλι για λόγους μεγαλύτερου margin, εκτός ίσως από πολυεθνικές τύπου Accenture. Τελικά, με τον εξωγενή παράγοντα που κάνει πραγματικό R&D να επηρεάζει ελάχιστα, τα τοπικά software houses πιέζονται ελάχιστα στο να καινοτομούν, οπότε μένουν στα ίδια και απλά αφήνουν τα τμήματα πωλήσεων να “μάχονται” με βάση τη λειτουργικότητα.

ERP ο βασιλιάς: η συντριπτική πλειοψηφία του λογισμικού που κατασκευάζεται και πωλείται στην Ελλάδα είναι ERPs. Αυτό συμβαίνει γιατί οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα δεν βλέπουν ότι αξίζει να επενδύσουν στο λογισμικό. Εξακολουθούμε και είμαστε ανώριμοι αναφορικά με τη μηχανοργάνωσή μας, επενδύοντας κατά 60% στο hardware και μόνο 40% στο Software, όταν σε άλλες πιο ώριμες χώρες η αναλογία είναι 30% με 70% (ειδικά τώρα με το virtualization και το cloud τα ποσοστά έχουν αλλάξει ακόμα περισσότερο υπέρ του Software). Αυτό τελικά σημαίνει και πάλι ότι εταιρίες από το εξωτερικό που καινοτομούν συνεχώς στα προϊόντα τους δεν μπορούν να πουλήσουν εύκολα στην Ελλάδα – για να φτιάξεις ένα ERP πρέπει να έχεις καλή γνώση της τοπικής νομοθεσίας, που στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη – με αποτέλεσμα τα τοπικά Software Houses να μη δέχονται πίεση για αλλαγές στα προϊόντα τους.

Τέλος, θεωρώ ότι υπάρχει και θέμα κουλτούρας. Όταν, δηλαδή, η δημιουργία του πρώτου προϊόντος έγινε με πολύ κόπο και προσπάθεια, το αποφασίσει ένας διευθυντής να πάει σε επόμενη έκδοση όπου θα χρειαστεί να ξανα-αντιμετωπίσει bugs, παράπονα και προβλήματα ελλιπής γνώσης της πλατφόρμας μοιάζει με ένα τεράστιο αξεπέραστο βουνό. Φυσικά όλα αντιμετωπίζονται ακολουθώντας σωστές διαδικασίες. Π.χ. στη νέα έκδοση “περνάμε” πρώτα μερικούς πιστούς early adopters πελάτες στους οποίους δίνουμε και κάποια “δωράκια” για την εξυπηρέτηση (π.χ. μια δωρεάν ετήσια συνδρομή) και αφού σταθεροποιηθεί το προϊόν πάμε να το σπρώξουμε συνολικά. Στους πωλητές δίνουμε κίνητρα, στο support καλή εκπαίδευση κατευθείαν από τους τεχνικούς κ.α. Τέτοιες σωστές διαδικασίες, βέβαια, δεν εύκολα επιτεύξιμες, οπότε τα διευθυντικά στελέχη προτιμούν το παλιό με το χαμηλό ρίσκο.

Ο αντίλογος

Σε αντιδιαστολή με την αναγκαιότητα της καινοτομίας που υποστηρίζω, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η καινοτομία είναι γενικά “ακριβό sport”, μια και απαιτεί κάποιους τεχνικούς να κάνουν R&D και να ασχολούνται με την παραγωγή της καινούργιας έκδοσης και άρα να μην είναι άμεσα παραγωγικοί. Επίσης, μία νέα έκδοση ενός software προϊόντος θέλει κόπο και χρόνο για να βγει και να φτάσει σε κάποιο στάδιο ωριμότητας/σταθερότητας. Τέλος, η Ελληνική αγορά είναι πολύ μικρή για να “σηκώσει” το R&D και προϊόντα με μικρό κύκλο ζωής. Χώρια που δεν υπάρχει ο ανταγωνισμός (όπως είπαμε πρωτύτερα) οπότε γιατί να το κάνει κανείς;

Η απάντηση στον αντίλογο – γιατί η καινοτομία σημαίνει επιβίωση και η απουσία της αργό θάνατο – τι κάνει ο κόσμος αλλού

Η έκδοση ενός νέου προϊόντος με νέα χαρακτηριστικά και τεχνολογίες δίνει μία σειρά από πλεονεκτήματα στην εταιρία:

• Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις άλλες εταιρίες του χώρου. Οι πωλητές, με άλλα λόγια, έχουν καλύτερα/περισσότερα εφόδια για να πουλήσουν με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερες πιθανότητες να πετύχουν. Επίσης αποκτούν μεγαλύτερο εύρος πώλησης: μπορούν να πάνε σε πελάτες ανταγωνιστών τους, σε υπάρχοντες πελάτες όπου θα πουλήσουν την επόμενη έκδοση από αυτή που έχουν, σε νέους πελάτες με καλύτερη πρόταση από τον ανταγωνισμό
• Marketing: σε αντίθεση με το επιφανειακό marketing στις περιπτώσεις που αλλαγές είναι λίγες και περιορίζονται σε μερικά λειτουργικά χαρακτηριστικά, όταν αλλάζει ριζικά το προϊόν, το marketing έχει πραγματικό λόγο ύπαρξης και καλύτερα αποτελέσματα. Π.χ. δίνοντας free trial ή καλώντας σε public beta μπορεί κανείς να μαζέψει κόσμο που δεν μπορούσε σε άλλη περίπτωση. Σκεφτείτε για παράδειγμα την υλοποίηση μίας cloud έκδοσης: το marketing του Cloud αυτήν την εποχή θα ήταν καταλυτικός παράγοντας στην προσέλκυση πελατών (νέων και παλιών)
• Επέκταση στο εξωτερικό: με ένα τεχνολογικά καινοτόμο προϊόν μπορεί κανείς να προσελκύσει το ενδιαφέρον και από άλλες αγορές εκτός της τοπικής, ανταγωνιζόμενος “στα ίσια” και τις εταιρίες του εξωτερικού
• Υπεράσπιση της υπάρχουσας βάσης πελατών: Η τεχνολογική στασιμότητα ισοδυναμεί με αργό θάνατο καθώς οι ανάγκες των τελικών πελατών/χρηστών ξεπερνούν τις δυνατότητες μίας στάσιμης εφαρμογής. Αυτό είναι κάτι που συχνά διαφεύγει των IT στελεχών – συχνά πιστεύουν ότι η πληρότητα σε λειτουργικότητα είναι αρκετή για να καλύψει τις ανάγκες των πελατών τους. Όμως ανάγκες δημιουργούνται συνεχώς νέες όπως π.χ. το mobility (η δυνατότητα να βλέπουν τα δεδομένα τους και εκτός εταιρίας από άλλες συσκευές εκτός PC), το απλό και έξυπνο UI (ιδιαίτερα τώρα που πολλαπλασιάζονται οι ανάγκες και η αντίστοιχη λειτουργικότητα), η συνεργασία μεταξύ των χρηστών και άλλα. Οι τεχνολογίες του παρελθόντος δεν κατασκευάστηκαν με αυτά στο μυαλό – άρα είναι επιτακτική η μετακίνηση σε νεότερες τεχνολογίες.

Τι λένε, όμως, και κάνουν στο εξωτερικό;

“Πρέπει να λειτουργεί η εταιρία σου σαν startup για να έχεις μέλλον” είναι μία φράση που έχει ειπωθεί από πολλά διάσημα στελέχη του χώρου της πληροφορικής και εμπεριέχει όλη την ουσία. Μία startup εταιρία έχει ένα πράγμα στο μυαλό της: να διαφοροποιηθεί από τις υπάρχουσες εταιρίες μέσω κάτι καινούργιου ώστε να αποκτήσει μερίδιο αγοράς, βαρύτητα, πελατεία. Είναι πολύ συχνό το φαινόμενο μεγάλες και εδραιωμένες εταιρίες να προσπαθούν να αλλάξουν τη δομή τους έτσι ώστε να λειτουργούν περισσότερο ως startup και λιγότερο ως “ώριμη” εταιρία με πολλά χρόνια στο χώρο της πληροφορικής, προκειμένου να πετύχουν ακριβώς αυτή την ευκινησία που θα τους επιτρέψει να πρωταγωνιστήσουν στο χώρο τους.

Μερικά κλασσικά slogan γνωστών εταιρίων:

• Accenture: "Innovation delivered”
• BAE Systems: "Innovating for a Safer World"
• NEC Corporation: "Empowered by Innovation"
• Texas Instruments: "Technology for Innovators"
• Boeing: "Forever New Frontiers"
• Ericsson: "Taking You Forward"
• Plantronics: "Sound Innovation”
• Datel (C&D Tech): "Innovation and Excellence"
• Silicon Graphics: "The Source of Innovation and Discovery"

Πέρα όμως από τα διάφορα slogan, η συντριπτική πλειοψηφία των εταιριών σήμερα επενδύουν στο R&D και την έρευνα. Αποτελεί μάλιστα κριτήριο βιωσιμότητας για μία εισηγμένη εταιρία στο χρηματιστήριο. Η Microsoft μόνο, ξοδεύει πολλά εκατομμύρια κάθε χρόνο στην έρευνα, προκειμένου να είναι μέσα ή και μπροστά από τις εξελίξεις ακόμα και λογισμικό όπως το Office που έχει μερίδιο αγοράς πάνω από 90%. Δείτε από έρευνα των ΗΠΑ τι ξοδεύεται στον χώρο του IT σε σχέση με άλλες βιομηχανίες:

Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, μάλιστα, από την Booz & Company, δείχνει ξεκάθαρα ότι οι εταιρίες που ευνοούν την καινοτομία έχουν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα από τις άλλες.

Άλλο κλασσικό παράδειγμα από τη Microsoft που γνωρίζω και καλύτερα είναι οι επενδύσεις που κάνει στο Cloud. Τα δεκάδες πελώρια datacenter που έχει χτίσει ανά τον κόσμο για αυτό το σκοπό όχι μόνο βρίθουν από καινοτόμες τεχνολογίες, αλλά αποτελούν πραγματικό μνημείο πίστης στην καινοτομία, μια και άρχισαν να κτίζονται όταν ακόμα το Cloud δεν είχε την καθολική αποδοχή που έχει σήμερα.

Άλλο παράδειγμα αποτελεί η Apple με το iPad, όπου χάρη στην καινοτομία κατάφερε να ανοίξει μία νέα αγορά και ως πρωτοπόρος να πρωταγωνιστήσει σχεδόν καθολικά.

Συμπερασματικά

Καινοτομία σημαίνει επιβίωση και τα περισσότερα Ελληνικά Software Houses μόλις τώρα ελέω της κρίσης, άρχισαν να το αντιλαμβάνονται, μια και χρειάζεται να ανταγωνιστούν σκληρά για μια συνεχώς συρρικνώμενη αγορά ή για επέκταση στο εξωτερικό. Παρόλα αυτά δυστυχώς ακόμα και τώρα υπάρχουν πολλοί που δεν το αντιλαμβάνονται και επιμένουν να μένουν στα ίδια και τα ίδια με αποτέλεσμα να χάνουν συνεχώς μερίδιο αγοράς. Ίσως, βέβαια, είναι για καλό, μια και άλλες πιο ευέλικτες εταιρίες θα πάρουν τη θέση τους έχοντας (ελπίζω!) στη συνείδησή τους ότι χωρίς καινοτομία τίποτα δεν πάει πραγματικά μπροστά.

Δεν πέρασαν μερικές ώρες από το τελευταίο post που έκανα για το LightSwitch και ένας άλλος συνεργάτης μου θύμισε ότι και αυτός βγήκε στην παραγωγή με προϊόν από αυτό καθώς εξέτασε το εργαλείο από την πρώτη στιγμή που έγινε διαθέσιμο. Μάλιστα, για να είμαι δίκαιος, αυτός ήταν ο πρώτος από τον οποίο άκουσα να υιοθετείται το LightSwitch για τη δημιουργία μίας εμπορικής εφαρμογής.

Ο λόγος για τη NetMechanics από την Κρήτη, που παρόλο το φόρτο της καθημερινής εργασίας δεν παραλείπει ποτέ να κοιτάζει ότι καινούργιο βγαίνει στην αγορά της πληροφορικής. Έτσι, δοκίμασαν και το LightSwitch και ενθουσιάστηκαν από την ταχύτητα ανάπτυξης. Αξίζει να διαβάσετε την εμπειρία τους με το εργαλείο όπως μου τη μετέφεραν:

“..Στα μεγάλα έργα κατασκευής λογισμικού που τα περιθώρια κέρδους είναι ανάλογα του μεγέθους και της πολυπλοκότητας τους μπορείς να ανεχτείς αρκετά για να τα υλοποιήσεις. Τι γίνεται όμως με τα μικρά έργα; … Ο χρόνος που αναγκαστικά θα σπαταλήσεις για τετριμμένα πράγματα είναι δεδομένος: Δημιουργία εγγραφών, Ανάγνωση εγγραφών – Λίστες – Αναζήτηση, Ενημέρωση εγγραφών, Διαγραφή εγγραφών), σύστημα χρηστών κλπ. - και το κερασάκι στη τούρτα: η εφαρμογή να είναι πολυχρηστική και να παίζει ακόμα και από έναν browser … Το LightSwitch2011 έρχεται να σε βοηθήσει σε αυτό ακριβώς το σημείο: μείναμε έκπληκτοι όταν καταφέραμε όλα τα παραπάνω μετά από μόλις 10 λεπτά πειραματισμών!”

“Η πρώτη δουλεία δεν άργησε να έρθει. Ένας πελάτης μας, εταιρεία απολυμάνσεων, χρειαζόταν να επιταχύνει τις διαδικασίες της, οπότε υλοποιήσαμε για αυτόν ένα σύστημα φορητών συσκευών (Windows CE 6.5), λογισμικό desktop (με LightSwitch) για τη γραμματεία και μηχανισμό εξαγωγής αναφορών (SQL Server 2005 Reporting Services) για τη διοίκηση.”

“Χάρη στο LightSwitch γλυτώσαμε αρκετό χρόνο από την υλοποίηση. Εξοικονομήσαμε χρόνο από την συγγραφή επαναλαμβανόμενου κώδικα, μηδενίσαμε την πιθανότητα σφαλμάτων και δεν χρειάστηκε να κάνουμε test τον κώδικά μας. Είχαμε φτιάξει ένα λογισμικό με τις καλύτερες προδιαγραφές και την αξιοπιστία της Microsoft με το μικρότερο δυνατό κόστος.”

Ας σημειωθεί ότι η NetMechanics είναι από τα πλέον δυναμικά Software Houses που γνωρίζω, με άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, όχι μόνο σε τεχνολογίες Microsoft, αλλά και σε άλλα συστήματα/περιβάλλοντα ανάπτυξης, γεγονός που κάνει τον έπαινό τους ακόμα πιο σημαντικό. Συμπεριέλαβα στο post και μερικά screenshots της εφαρμογής που έχτισαν και ζήτησα να μου στείλουν:

Η πρότασή μου, λοιπόν, προς όλα τα Software Houses που αναλαμβάνουν συχνά-πυκνά μικρά projects, είναι να εξετάσουν το καινούργιο αυτό εργαλείο της Microsoft: μπορεί να τους λύσει τα χέρια σε πολλά θέματα και να επιταχύνει το χρόνο παράδοσης κατά πολύ – κάτι που αποτελεί κατά γενική ομολογία και το σημαντικότερο ζητούμενο σε αυτά τα projects.

Στις 26/7 έγινε διαθέσιμο ένα ακόμα εργαλείο προγραμματισμού από τη Microsoft με το όνομα Visual Studio LightSwitch 2011. Απευθύνεται κυρίως σε απλούς προγραμματιστές ή εταιρίες που δεν έχουν τον χρόνο να μάθουν σε πολύ μεγάλο βάθος το .NET και τις συν αυτό τεχνολογίες, και θέλουν γρήγορα να καλύψουν κάποιες βασικές ανάγκες πελατών τους. Αυτό το κοινό μεγαλώνει ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω του ότι η τεχνολογικές εξελίξεις καλπάζουν προς κάθε δυνατή κατεύθυνση και δεν έχει κάποιος τη δυνατότητα να τα παρακολουθήσει όλα, ιδίως όταν πρέπει να αναπτύσσει/υποστηρίζει διάφορες εφαρμογές για να καλύψει μία πλειάδα από ανάγκες πελατών του. Ένα κλασσικό παράδειγμα τέτοιων εφαρμογών/προγραμματιστών είναι όλες αυτές που δημιουργήθηκαν με τη βάση δεδομένων Access ή άλλες που έγιναν “φορτώνοντας” το excel με ένα σωρό macros, vba και φυσικά φόρμουλες. Αυτές οι (γενικά απλές στην αρχιτεκτονική) εφαρμογές ήταν πολύ καλές τα περασμένα χρόνια, αλλά καθώς το διαδίκτυο έγινε μία αναγκαιότητα ακόμα και για την πιο μικρή επιχείρηση, ή η παράλληλη δουλειά πάνω σε κάτι, ή η διαφύλαξη των δεδομένων σε καλύτερες υποδομές (βλ. Cloud) και άλλα, αποδεικνύονται πια ανεπαρκείς για τη σύγχρονη εποχή.

Το κενό αυτό ήρθε να καλύψει το νέο εργαλείο της Microsoft, που, όπως υπονοείται και από τον τίτλο, βασίζεται πάνω στο Visual Studio, αλλά αντί για μία πλειάδα διαφορετικών project types, ο προγραμματιστής έχει μόνο ένα είδος στη διάθεσή του: το Lightswitch project type, από το οποίο έχουν δημιουργηθεί πολλά Starter Kits ανάλογα με το τι εφαρμογή θέλει να κάνει. Κάθε starter kit, δηλαδή, είναι μία έτοιμη λύση για συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. υπάρχουν λύσεις για Customer Service, Issue Tracker κλπ), γεγονός που υποδεικνύει πολύ καθαρά το ύφος του συγκεκριμένου εργαλείου: σημασία πάνω απ’ όλα το αποτέλεσμα και η ταχύτητα, όχι η τεχνολογία αυτή-καθαυτή. Διαλέγοντας ένα start kit ακολουθεί ένας wizard με μία σειρά από επιλογές/δυνατότητες που μπορούν να προστεθούν αυτόματα, ώστε τελικά να δημιουργηθεί μία πλήρης λειτουργική εφαρμογή χωρίς ο προγραμματιστής να γράψει ούτε μια γραμμή κώδικα. Τέτοιες δυνατότητες αναφέρω ενδεικτικά είναι η δημιουργία μίας rich client ή web εφαρμογής με Silverlight βασισμένης σε MVVM με έτοιμη επικοινωνία με SQL Server (μέσω entity framework), SharePoint, SQL Azure, Access ή απλά Excel, που μπορεί να γίνει αυτόματα deploy σε ένα μηχάνημα, περισσότερα (ακολουθώντας μία πολλαπλών επιπέδων αρχιτεκτονική) ή στο Cloud. Περισσότερα, όμως, για αυτό μπορείτε να βρείτε στο επίσημο site του προϊόντος καθώς και στο blog του Zanders.

Κάτι που βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι ότι παρόλο που στην Ελλάδα δεν έχει προβληθεί ιδιαίτερα και παρόλο το ότι μόλις πρόσφατα έγινε RTM, υπάρχουν προγραμματιστές και εταιρίες που το χρησιμοποιούν στην Ελλάδα ήδη από την beta έκδοση και μάλιστα έχουν αναπτύξει εφαρμογές που βγήκαν στην παραγωγή. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και μία εφαρμογή που αναπτύχθηκε για λογαριασμό κλινικής και είναι πια σε παραγωγικό στάδιο με τους χρήστες να δηλώνουν πολύ ευχαριστημένοι.

Ο δε προγραμματιστής που ανέλαβε την υλοποίηση (ναι, ήταν ένας!) ήταν ενθουσιασμένος. Με τα λόγια του: “Για τον προγραμματιστή είναι Γρήγορο, Εύχρηστο και Αποδοτικό αλλά ταυτόχρονα και Αινιγματικό, μιας και κρύβει πολλές δυνατότητες που σταδιακά ανακαλύπτει τόσο μέσα από την ανάπτυξη των δικών του User Control με το Silverlight όσο και την έξυπνη αξιοποίηση του SQL Server μέσω των Summary fields και των Queries , των Views, των Ελέγχων σε επίπεδο πίνακα και πολλών άλλων.”

Εκατέρωθεν, μπορείτε να δείτε μερικά screenshots από το UI της εφαρμογής. Αξίζει να αναφερθεί ότι κατά την υλοποίηση περισσότερος χρόνος δαπανήθηκε στην όμορφη οπτικοποίηση των δεδομένων μέσω του UI, παρά στην αυτή-καθαυτή λειτουργικότητα, μια και το Lightswitch τα είχε όλα ετοιμάσει εξαρχής.

Ο διαγωνισμός “Your Business, Your Fame” έτρεξε από τη Microsoft για όλα τα Software Houses στην Ελλάδα την περίοδο Δεκέμβριο 2010 με Μάρτιο 2011, και είχε ως στόχο την ανάδειξη της καλύτερης εφαρμογής στο Windows Azure για εκείνη την περίοδο βάση μίας σειράς κριτηρίων. Παράλληλα με την Ελλάδα, έτρεξε και σε άλλες τέσσερις χώρες στην ευρύτερη περιοχή (Τσεχία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Πολωνία) που ανήκουν στην ομάδα των χωρών της Microsoft Central & Eastern Europe (MS CEE). Νικητής για την Ελλάδα ήταν η Softone με την εφαρμογή Soft1 on Windows Azure. Το βραβείο για τον νικητή ήταν μία θέση στο WPC (Worlwide Partners Conference) στο Los Angeles, όλα πληρωμένα από τη Microsoft.

Στην τελευταία φάση του διαγωνισμού, λοιπόν, οι νικητές των πέντε χωρών επρόκειτο να παρουσιάσουν μέσα σε 10 λεπτά ο καθένας τις εφαρμογές τους σε μία επιτροπή από στελέχη της Microsoft κατά τη διάρκεια ενός Lync conference call. Θα απαντούσαν σε ερωτήσεις που θα τους γίνονταν, θα εβαθμολογούντο από την επιτροπή και τελικά ο νικητής επρόκειτο να ανακοινωθεί στο WPC, 10-14 Ιουλίου, on stage από τον ίδιο τον Steve Ballmer μπροστά σε 8000 συνεργάτες της Microsoft που θα είναι συγκεντρωμένοι εκεί. Στην επιτροπή αξιολόγησης θα συμμετείχαν οι γενικοί διευθυντές από τις πέντε χώρες (χωρίς δυνατότητα να ψηφίσουν τη δική τους χώρα) καθώς και στελέχη από την ομάδα της Microsoft CEE. Η αξιολόγηση θα γινόταν με βαρύτητα 40% στην καινοτομία, 40% στην επιχειρηματική προοπτική και 20% αρχιτεκτονικό/τεχνολογικό προφίλ.

Έτσι κι έγινε, την Πέμπτη στις 16/6 ήρθαν οι εκπρόσωποι της Softone (ο Δημήτρης Βαλαχής, CIO, ο Δημήτρης Γαγανέλης, Business Development Cloud Services, Μάχη Χατζημιχαλάκη, Marketing τμήμα) και ετοιμάστηκαν για την παρουσίαση. Ήμασταν τρίτοι κατά σειρά και είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τους συνεργάτες/νικητές από την Ουγγαρία και την Τσεχία πριν από εμάς. Όταν ήρθε η σειρά μας, ο Δημήτρης Γαγανέλης πήρε το λόγο και παρουσίασε με πολύ σοβαρό και ακριβή λόγο την λύση και τις επιχειρηματικές προοπτικές της. Οι εντυπώσεις πιστεύω ήταν θετικές, τόσο από την πολύ καλή παρουσίαση του Δημήτρη, όσο και από την ίδια τη λύση (υψηλός βαθμός τεχνικής πολυπλοκότητας ενός ERP και επιχειρηματική ευκαιρία σε παγκόσμιο επίπεδο).

Ο ανταγωνισμός βέβαια ήταν πολύ καλός επίσης, καθώς και οι λύσεις από τις άλλες χώρες παρουσίασαν πολλές αρετές. Συνοπτικά, αυτές ήταν η εξής: