Architecture this, architecture that ...
Διάβασα πρόσφατα το άρθρο "What is a software architecture?" στο τελευταίο τεύχος του Rational Ezine. Αλήθεια, τί σημαίνει τελικά η λέξη architecture και τί σημαίνει architect? Φαίνεται λες και ο καθένας εννοεί κάτι διαφορετικό με τη λέξη architecture και architect, σε σημείο που να μην καταλαβαίνει ο ένας τί λέει ο άλλος σε μια συζήτηση.
Τα πράγματα ήταν απλά πριν από μερικά χρόνια. Architecture ήταν χονδρικά η δομή και η συμπεριφορά ενός συστήματος. Το πρόθεμα software δεν έμπαινε γιατί πολλοί το θεωρούσαμε αυτονόητο. Αρχιτέκτονας ήταν αυτός ο οποίος σχεδίαζε τη βασική δομή της εφαρμογής, όριζε τα components, τις σχέσεις και τη συμπεριφορά τους. Ήταν το άτομο που ήξερε πως δουλεύει η εφαρμογή.
Μετά όμως τα πράγματα άρχισαν να γίνονται πιο περίπλοκα. Αντί για desktop, άντε client-server εφαρμογές, αρχίσαμε να έχουμε n-tier συστήματα. Κάποια στιγμή αποκτήσαμε τόσους server και συστήματα που έπρεπε να ελέγχουμε που τρέχει τί και πως θα κάνουμε διαχείριση του φόρτου. Τελευταία, η κάθε επιχείρηση χρησιμοποιεί τόσα συστήματα που δεν την παίρνει απλά να αγοράζει ή να δημιουργεί ένα σύστημα για κάθε δραστηριότητα που θέλει να αυτοματοποιήσει. Σήμερα πλέον μια σωστή σχεδίαση δεν είναι αρκετή για να φτιάξει κανείς ένα επιτυχημένο σύστημα.
Σαν συνέπεια αυτών των αλλαγών, οι αρμοδιότητες του architect έχουν διευρυνθεί σημαντικά. Ο architect πρέπει πλέον να ασχοληθεί και με τη σχεδίαση της υποδομής στην οποία θα τρέχει το σύστημα και με τα συστήματα με τα οποία θα συνεργαστεί τώρα ή στο μέλλον. Σε εταιρείες που χρησιμοποιούν πολλά διαφορετικά συστήματα, ο architect θα πρέπει να ασχοληθεί και με τη σχεδίαση των διαδικασιών και τα συστήματα που απαιτούνται για να δουλέψει σωστά η εταιρεία.
Η διεύρυνση όμως οδηγεί στην εξειδίκευση. Ο αρχικός ρόλος του architect έχει πλέον σπάσει σε διαφορετικούς ρόλους, με διαφορετικές απαιτήσεις:
- Ο Enterprise Architect ασχολείται με τη σχεδίαση των συστημάτων μιας εταιρείας ως σύνολο. Είναι αυτός που θα πρέπει να σχεδιάσει τις δραστηριότητες και τα συστήματα που θα χρησιμοποιηθούν, π.χ. από τους οργανισμούς του Υπουργείου Οικονομικών για την διάθεση και παρακολούθηση του Γ΄ΚΠΣ, από το επίπεδο του υπουργού μέχρι τους Δήμους και τις Κοινότητες. Στο επίπεδο αυτό αναφέρονται μεθοδολογίες όπως η Zachman ή η Motion της Microsoft.
- Ο Solution Architect είναι ένα υπερσύνολο αυτού που μέχρι πρόσφατα αποκαλούσαμε απλά architect. Όπως και παλιά, ο ρόλος του είναι η σχεδίαση μιας εφαρμογής ή συστήματος, λαμβάνοντας όμως υπόψη και την εγκατάσταση και ασφάλεια των εφαρμογών, την επίδραση του συστήματος στους τελικούς του χρήστες, την ευχρηστία του συνολικού συστήματος, τις ανάγκες συντήρησης και διαχείρισης. Εδώ αναφέρονται μεθοδολογίες όπως το MSF της Microsoft και το Rational Unified Process.
- Ο Infrastructure ή System Architect είναι υπεύθυνος για τη σχεδίαση της υποδομής μιας εταιρείας προκειμένου να καλύψει τις λειτουργικές απαιτήσεις. Είναι αυτός που σχεδιάζει την υποδομή του Google ή του XBOX Live.
- O Software ή Application Architect είναι αυτό που παλιά λέγαμε απλά architect. Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο όμως, καθώς πλέον θεωρείται ότι οι αρμοδιότητες του architect δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στη δομή ενός συστήματος. Ο σωστός όρος για το ρόλο αυτό θα ήταν Software Engineer, αν δεν είχε χρησιμοποιηθεί ήδη καταχρηστικά για να περιγράψει οποιονδήποτε προγραμματιστή έχει περισσότερα από 2 χρόνια εμπειρία!
Αντίθετα, η έννοια του Software ή Application Architecture χρησιμοποιείται όπως ακριβώς και παλιά, για να προσδιορίσει τη δομή και τη συμπεριφορά ενός συστήματος.
Για όποιον ενδιαφέρεται, θα βρείτε μια πολύ καλύτερη περιγραφή των διαφόρων κατηγοριών αρχιτεκτόνων από τον David Platt στο "Architecture Type Definitions". Παρότι ο τίτλος αναφέρεται σε αρχιτεκτονικές, στην πραγματικότητα αναλύει τις κατηγορίες των αρχιτεκτόνων.
Πληροφορίες για τη μεθοδολογία Zachman θα βρείτε στο http://www.zifa.com
Πληροφορίες για την MSF θα βρείτε στο http://www.microsoft.com/technet/itsolutions/msf/default.mspx.
Τα πράγματα είναι κάπως περίεργα για τη Motion, καθώς έχει παρουσιαστεί ως τώρα στην Teched και σε κάποια podcast. Πριν αρχίσετε να ρωτάτε τους γνωστούς σας στην Microsoft για λεπτομέρειες, να έχετε υπόψη ότι είναι μια μεθοδολογία επιχειρηματικού επιπέδου: Ασχολείται με τους ανθρώπους, τις δραστηριότητες και τις διαδικασίες, όχι με components και application blocks.