Λόγια της πλώρης
Έχω κάνει κατά καιρούς πολλά λάθη στην καριέρα μου. Εκ των υστέρων, βέβαια, χτυπάω το κεφάλι μου και αναρωτιέμαι πώς δεν μπόρεσα να δω εγκαίρως τι με περίμενε. Αλλά, όπως λένε οι σοφότεροι εξ ημών, κάνε με προφήτη, να σε κάνω πλούσιο!
Πάντως τα λάθη που μου προκάλεσαν τη μεγαλύτερη ενόχληση δεν είναι εκείνα που θα μπορούσα ν’ αποφύγω μόνο αν είχα το χάρισμα της προφητείας. Δυστυχώς, μια μεγάλη μερίδα λαθών οφειλόταν στη δική μου ανικανότητα ν’ αντιληφθώ την πραγματικότητα, είτε λόγω νεανικής απειρίας, είτε λόγω ιδεαλιστικής ιδεοληψίας, είτε λόγω καθαρής βλακείας…
Για παράδειγμα, κάποτε πίστευα ότι όλοι οι άνθρωποι που δουλεύουν στην ίδια εταιρεία βρίσκονται και στο ίδιο στρατόπεδο. Επηρεασμένος ίσως από το Σοφοκλή, έβλεπα την εταιρεία σαν ένα καράβι, που αν βουλιάξει, πάνε στον πάτο όλοι οι επιβαίνοντες, ανεξαιρέτως των ευθυνών που έχουν για το ναυάγιο και ανεξαιρέτως των προσπαθειών που έκαναν για να το αποφύγουν. Βέβαια ο Σοφοκλής δε μιλούσε για εταιρείες, αλλά για πόλεις-κράτη, όμως δε νομίζω να είχε αντίρρηση για την παρομοίωση.
Μέχρι εδώ, κατηγορώ τη νεανική απειρία μου…
Σιγά-σιγά άρχισα να βλέπω ότι τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Υπήρχαν άνθρωποι που ζούσαν ζωή χαρισάμενη εις βάρος όσων προσπαθούσαν να μη βουλιάξει η εταιρεία. Προσέφεραν όσο μπορούσαν λιγότερα και διεκδικούσαν όσο μπορούσαν περισσότερα. Στους καλούς καιρούς, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να καταναλώνουν όλο το πλεόνασμα σαν να μην υπήρχε αύριο. Στους δύσκολους καιρούς, όσο πιο πολύ μιλούσαν για οικονομία και θυσίες, τόσο λιγότερο προχωρούσαν σε περικοπές. Πολλές φορές μάλιστα, για να συνεχίσω την αναλογία με το καράβι, συντηρούσαν και το προσωπικό τους βαρκάκι, ώστε οι ίδιοι να γλυτώσουν από τον πνιγμό, μέχρι να τους περιμαζέψουν από άλλο πλοίο.
Τα έβλεπα αυτά, αλλά τ’ αντιμετώπιζα ως εξαιρέσεις. “Η εταιρεία είναι το καράβι μας”, σκεφτόμουν. “Απλώς κάποιοι ναύτες είναι σκάρτοι...”
Μέχρι εδώ, κατηγορώ την ιδεαλιστική ιδεοληψία μου…
Πέρασαν αρκετά χρόνια και η πραγματικότητα συνέχιζε να με ραπίζει συστηματικά, μπας και με συνεφέρει. Οι σκέψεις μου σταμάτησαν να είναι μονόλογοι και μετασχηματίστηκαν σε εσωτερικούς διαλόγους, όπου η δεύτερη φωνή προερχόταν από το δαίμονα της εμπειρίας. Σας μεταφέρω ένα μικρό δείγμα:
- Γιατί οι πωλητές μας έκαναν τόσο κακή συμφωνία με τον πελάτη και ζημιώθηκε η εταιρεία;
- Γιατί παίρνουν τα ποσοστά τους όταν υπογράφεται το συμβόλαιο, όχι όταν κερδίζει η εταιρεία.
- Ναι, αλλά ένα κακό project δεν θα τους οφελήσει σε τίποτα.
- Κάνεις τεράστιο λάθος. Ίσα-ίσα θα ξαναπούνε στη διοίκηση ότι εκείνοι τα δίνουν όλα για να φέρουν έργα, ενώ εσείς στο τμήμα ανάπτυξης τα καταστρέφετε με την ανικανότητά σας.
- Μήπως χρειάζονται περισσότερη βοήθεια στο σχεδιασμό της λύσης;
- Εάν ήθελαν βοήθεια, θα τη ζητούσαν πριν υπογραφεί η σύμβαση, να μη σου πω ότι θα σε παίρνανε μαζί τους και στις συζητήσεις με τον πελάτη. Θυμάσαι τι σου είπαν όταν προσφέρθηκες να τους συνοδέψεις;
- Ότι “δεν θέλουν κάποιος τεχνικός να τους χαλάσει την πώληση”, αλλά νόμιζα ότι ήταν αστείο.
- I rest my case…
- Τι εννοείς “θα ξαναπούνε στη διοίκηση”;
- I rest my case again…
Και μη θεωρήσετε ότι αυτά συμβαίνουν μόνο σε εταιρείες του δικού μας χώρου. Ιδού ένα δεύτερο δείγμα εσωτερικού διαλόγου:
- Γιατί ο υπεύθυνος προμηθειών του πελάτη μας δημιουργεί συστηματικά τόσα προβλήματα;
- Γιατί δεν έχει κανένα συμφέρον να προχωρήσει το έργο.
- Τι λες; Το business value για την εταιρεία του είναι ανυπολόγιστο.
- Η εταιρεία του μπορεί να έχει συμφέρον να προχωρήσει το έργο, ο ίδιος όχι.
- Μα πώς γίνεται αυτό;
- Για σκέψου, γιατί η εταιρεία του θα γλυτώσει λεφτά;
- Γιατί θα κάνει μεγάλη οικονομία στο Χ και στο Ψ, που μεταφράζεται σε Ζ εκατομμύρια ευρώ το χρόνο!
- Ποιος κάνει τις συμφωνίες για τις προμήθειες Χ και Ψ;
- Ο υπεύθυνος προμηθειών, όμως…
- Και ποιος παίρνει κάτω απ’ το τραπέζι τις σχετικές μίζες για παραγγελίες τόσων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο;
- Θέλεις να πεις…
- Ναι.
- Δηλαδή, ο…
- Ναι.
- Γι’ αυτό κάθε φορά…
- Είπαμε, ναι.
Από δω και μετά κατηγορώ τη βλακεία μου…
Σήμερα, αν μου ζητούσε κανείς να του δώσω τον ορισμό της εταιρείας, το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό είναι το εξής:
εταιρεία είναι μια χαλαρή συνομοσπονδία αντιμαχομένων φυλών που βρίσκονται συνεχώς σε πόλεμο τόσο μεταξύ τους, όσο και με τις άλλες εταιρείες, με στόχο τον έλεγχο των περιορισμένων πηγών του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Καράβια και τα σχετικά, έχουν πάει περίπατο προ πολλού…