Οι Κασσάνδρες της Πληροφορικής
Σίγουρα έχετε ακούσει για την Κασσάνδρα…
Ήταν κόρη του Πριάμου και της Εκάβης (της γνωστής βασιλικής οικογενείας της Τροίας, βεβαίως, βεβαίως). Ήταν επίσης νέα κι όμορφη. Την ερωτεύτηκε, λοιπόν, ο θεός Απόλλωνας και της έκανε ένα business proposal: εκείνος θα της έδινε το χάρισμα της μαντικής, εάν εκείνη του παραχωρούσε τα κάλη της. Κι εκείνη συμφώνησε.
Κατόπιν ο Απόλλωνας τήρησε το δικό του μέρος της συμφωνίας και της έδωσε τη δυνατότητα να βλέπει ολοκάθαρα τα μελλούμενα. Εκείνη πάλι, όχι. Την τελευταία στιγμή έκανε πίσω, εκνεύρισε σφόδρα το θεό, οπότε την καταράστηκε να βλέπει και να λέει στους ανθρώπους την αλήθεια, αλλά κανείς να μην την πιστεύει.
Και πράγματι, το χάρισμα της Κασσάνδρας δεν της βγήκε σε καλό: προέβλεψε την άλωση της Τροίας και το δικό της το θάνατο, προσπάθησε να προειδοποιήσει τους συμπατριώτες της για το Δούρειο Ίππο, γύριζε από πυργίσκο σε πυργίσκο στα τείχη φωνάζοντας, παρακαλώντας, απειλώντας, αλλά μάταια… Όλοι συνέχισαν να κάνουν τα ίδια λάθη που έκαναν και πριν την ακούσουν, με τα γνωστά τραγικά για την Τροία αποτελέσματα.
Πώς μου ήρθε τώρα αυτό;
Αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια αισθάνθηκα σαν την Κασσάνδρα. Το pattern πάει κάπως έτσι:
1. Συμμετέχω σε κάποιο ευρύτερο project που υλοποιεί κάποια εταιρεία πληροφορικής, παίρνω μέρος στις συζητήσεις για το σχεδιασμό της λύσης και τη συγγραφή της προσφοράς, αντιλαμβάνομαι κάποια "κενά" στις προδιαγραφές, ανακαλύπτω κάποιες "γωνίες" που οι πωλητές φρόντισαν να "λειάνουν" για να μην δημιουργηθούν τριβές με τον πελάτη, προειδοποιώ ότι το κόστος θα ξεφύγει, εάν δεν "κλείσουν οι τρύπες" πριν ολοκληρωθούν οι συμφωνίες, αλλά κανείς δε με πιστεύει…
2. Φτιάχνω τρεις προϋπολογισμούς (κόστους & χρόνου) για την ανάπτυξη του software, έναν αισιόδοξο, ένα μέτριο κι έναν απαισιόδοξο (worst case scenario). Αναφέρω από κάτω (με 14άρια γράμματα) ότι η προηγούμενη εμπειρία μου λέει ότι το αισιόδοξο σενάριο είναι εντελώς απίθανο να πραγματοποιηθεί [για να λέμε την αλήθεια, συμπεριλαμβάνω και αισιόδοξο σενάριο μόνο και μόνο για να μην πει κανένας καλοθελητής ότι προσεγγίζω το project εξ αρχής αρνητικά]. Επίσης προειδοποιώ ότι το μέτριο σενάριο δεν είναι κατ' ανάγκην και το πιο πιθανό, καθώς υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι πέφτουμε από το μέτριο στο απαισιόδοξο σενάριο, αλλά κανείς δε με πιστεύει…
3. Μαθαίνω ότι μπήκαν οι υπογραφές κι ότι το project κανονίστηκε να τελειώσει σε χρόνο μικρότερο κι απ' αυτόν που προέβλεπε το αισιόδοξο σενάριο, ενώ ακόμα τα παραδοτέα δεν έχουν καν οριστικοποιηθεί. Αρχίζει ο αγώνας δρόμου να τελειώσει η ανάλυση παράλληλα με την ανάπτυξη, και μάλιστα χωρίς τη χρήση agile μεθοδολογιών! Να 'μαι λοιπόν τώρα να προσπαθώ να πείσω τον τελικό πελάτη ότι, για το καλό του, πρέπει κάποιος υψηλόβαθμος να λειτουργήσει ως sponsor του project. Ότι όσο πιο πολύπλοκη ζητήσει να είναι η εφαρμογή, τόσο λιγότερη χρηστική αξία θα έχει. Ότι πρέπει να ενθαρρύνει να μιλήσουν τα στελέχη του που βγάζουν στην πραγματικότητα τη δουλειά, κι όχι οι προϊστάμενοί τους, οι οποίοι απλώς διακινούν εκτυπωμένες αναφορές. Ότι πρέπει να ελαφρώσει το πρόγραμμα των ανθρώπων που όρισε ως business experts, αλλιώς δεν θα συνεργαστούν με την ομάδα ανάπτυξης. Ότι ουσιαστικά πετάει λεφτά απ' το παράθυρο, αν δεν επενδύσει στο project, αλλά κανείς δε με πιστεύει…
4. Αρχίζει να βρέχει αντικρουόμενες απαιτήσεις από τον ουρανό και βγαίνουν δηλητηριώδη φίδια απ' τις τρύπες των προδιαγραφών! Στο μεταξύ, φωνάζω σε όποιον είναι σε ακτίνα χιλιομέτρου ότι παίζουμε χωρίς άμυνα και με δεμένο τον τερματοφύλακα χειροπόδαρα, κι ότι έτσι το μόνο που θα πετύχουμε είναι να καταρρακώσουμε το ηθικό της ομάδας ανάπτυξης, οπότε θ' αρχίσει να ρίχνει την μπάλα στην εξέδρα, αλλά κανείς δε με πιστεύει…
5. Στο τέλος, όλα τα project με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τελειώνουν. Μπορεί το κόστος να έχει ξεφύγει, ο χρόνος να έχει ξεχειλώσει, τα παραδοθέντα ελάχιστα να μοιάζουν με τα παραδοτέα, η άρτι γεννηθείσα εφαρμογή να πάσχει ήδη από νεκρική ακαμψία (καθώς οι προγραμματιστές προτιμούν να βγάλουν ένα υγιές δόντι χωρίς αναισθησία, παρά να τη συντηρήσουν), αλλά όλοι συμφωνούν ότι έτσι είν' η ζωή και πώς να την αλλάξεις. Κι εγώ επιμένω ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να έχουν γίνει τελείως διαφορετικά, αλλά, βέβαια, κανείς δε με πιστεύει…