Ναι, έχετε δίκιο.
Θα μιλήσω για τον τομέα που ασχολούμαι εγώ (web) και θα πω αυτά που λέω ούτως η άλλως:
Η εγχώρια αγορά εκτιμώ ότι θα πέσει ΠΟΛΥ, γιατί ως γνωστόν τα μισά έργα έρχονται από κοινοτικά και τα άλλα μισά γίνονται για λόγους prestige (εχει site ο γείτονας - ας φτιάξω και εγώ ένα). Δεν χρειάζεται να αναφέρω οτι και τα δύο "στρατόπεδα" δεν θα έχουν ισχύ "πυρός" πλεόν. Θα μείνουν αυτοί που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ χρησιμοποιούν την πληροφορική ως εργαλείο για να αυξήσουν τα έσοδά τους.
Από αυτούς που θα μείνουν, πολλοί θα εκμεταλλευτούν τη συγκυρία για να παζαρέψουν χαμηλότερες τιμές, συνεπώς θα υπάρξει μεγάλος ανταγωνισμός. Λογω αυτού, πολλοί "μικροί" (αλλά και μεγαλύτεροι) ανάδοχοι θα κατεβάσουν ρολά. Δάνεια δεν θα είναι κάτι το εύκολο να εκταμιευθούν για να επεκτείνουν τη διάρκεια ζωής επιχειρήσεων που δεν θα έχουν κέρδη για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Οι υπόλοιποι (εκτιμώ οτι) θα συμπεριφερθούν με την εξής λογική αλλαγής στάσης: Support μόνο με συμβόλαια και όχι για την τιμή των όπλων ή για να είμαστε αρεστοί και συμπαθείς, development με αυστηρότατες προδιαγραφές και ει δυνατόν με έτοιμες πλατφόρμες που θα μας διευκολύνουν τη ζωή. Σε απαιτήσεις του (καλομαθημένου) πελάτη του στυλ "ναι, αλλά θα ήθελα και άλλο ένα πεδίο εδώ" που διατυπώνονται μετά την παράδοση του έργου, θα χρεώνουμε 2x το έργο και όχι 2 ανθρωποώρες. Πληρώνεις φθηνά, παίρνεις προκατ πράγμα με αυτά που βολεύουν ΕΜΕΝΑ που το αναπτύσσω. Το τηλεφώνημά σου γιατί δεν δουλεύει το PC σου και νομίζεις οτι φταίω εγώ που σου έφτιαξα το site ΧΡΕΩΝΕΤΑΙ.
Σκληρό ακόυγεται; Ισως. Τροχοπέδη στην ανάπτυξη; Ισως. Ομως θα δείτε ότι όσοι επιβιώσουν σιγα-σιγά εκεί θα το γυρίσουν (αν θέλουν να συνεχίσουν να είναι έντιμοι).
Οσοι δεν το γυρίσουν έτσι, θα πρέπει να απευθυνθούν στη διεθνή αγορά και όχι στην Ελληνική. Με υπηρεσίες και προϊόντα ανταγωνιστικά, με πραγματικά features, ουσιαστικό support.
Λόγω των παραπάνω καταστάσεων, εκτιμώ ότι οι επιχειρήσεις θα συμπιεσουν κατά πολύ την επένδυσή τους σε νέους υπαλλήλους, εκμεταλλευόμενες (αρκετές από αυτές) την κρίση. Ναι, πιστεύω οτι ο "architect με 1000 ευρώ μεικτά και παπάκι" θα υπάρξει ως αγγελία, περισσότερες από μία φορές. Guess what? Οι επιχειρήσεις που θα το κάνουν ΠΡΩΤΕΣ εκτιμώ οτι θα είναι αυτές που ΔΕΝ θα αντιληφθούν όσα γράφω παραπάνω σχετικά με την αλλαγή νοοτροπίας. Δυστυχώς όμως η εκτιμώμενη διάρκεια ζωής τους θα είναι πολύ σύντομη.
Ο τρόπος να το αποφύγουμε αυτό εμείς, ως επαγγελματίες, είναι να μην υποκύψουμε στις πιέσεις της αγοράς (τουλάχιστον όχι εύκολα και όχι χωρίς ανταλλάγματα). Ο χρόνος μας είναι πολύτιμος, συνεπώς όποιος πληρώνει λιγότερα θα πρέπει να παίρνει λιγότερο από το χρόνο μας. Και ας δραστηριοποιηθούμε και εμείς λίγο στο εξωτερικό, ε; Με όποιον τρόπο μπορούμε ο καθένας μας.
Μην βιαστεί να με κριτικάρει κανείς ως ουτοπικό, έχω οικογένεια, συνεπώς ξέρω τι σημαίνει ανάγκη για διαρκή ροή χρημάτων. Ομως, εδώ που φτάσαμε, πρέπει να πάρουμε όλοι τα ρίσκα μας.
Σωτήρης Φιλιππίδης
DotSee Web Services